Przepis na smog, czyli jakie zagrożenie niesie nam powietrze.

Smog jest zjawiskiem atmosferycznym, które charakteryzuje się znacznym ograniczeniem przejrzystości powietrza przez zawieszone w nim drobiny i związki chemiczne. Obserwowany lokalnie już od średniowiecza, stał się wyzwaniem wszystkich rozwijających się miast w XIX i XX wieku. Jego chemiczny skład i reakcje prowadzące do jego powstawania są intensywnie badane od lat siedemdziesiątych XX wieku, jednak wciąż skrywa on wiele tajemnic. Dziś wiadomo, że smog jest mieszaniną bardzo wielu związków organicznych i nieorganicznych, której dokładny skład zależy od miejsca występowania, temperatury, pory roku i innych zmiennych czynników.

(zdjęcie z pixabay)

Podstawowym składnikiem smogu są mikroskopijne pyły, które ze względu na swoje rozdrobnienie długo utrzymują się w powietrzu, niekiedy tworząc ciemne chmury zawieszone nisko nad miastami i ośrodkami przemysłowymi. Ze względu na stopień rozdrobnienia zazwyczaj rozróżnia się pył typu PM10 i PM2.5. Liczby określają średnicę drobin pyłu w mikrometrach. Drobiny te składają się głównie z popiołu i niedopalonych paliw stałych, takich jak węgiel kamienny. Popularnym źródłem pyłów są też śmieci, nielegalnie spalane w domowych piecach. Gumy, plastiki i tkaniny spotykane w przedmiotach codziennego użytku spalają się trudno, a ponadto często zawierają dodatki przeciwogniowe, które sprawiają, że ich czyste spalenie jest możliwe tylko w specjalnych piecach. Wrzucenie ich na ruszt domowego pieca powoduje powstawanie ogromnych ilości smolistej sadzy, która jest rozpraszana przez wiatr i roznoszona na odległość setek i tysięcy kilometrów. Źródła pyłów nie zawsze związane są ze spalaniem. Są one bowiem wytwarzane również w procesie ścierania się opon, klocków hamulcowych i nawierzchni drogowych. Ceramiczny element w klocku hamulcowym przeciętnego samochodu osobowego waży około 20g i ulega starciu po 20-30 tysiącach przejechanych w mieście kilometrów. Oznacza to, że w trakcie pracy uwalnia do atmosfery kilkanaście gramów ceramicznego pyłu. W samej Warszawie jest zarejestrowanych 1.200.000 pojazdów, (921.376 samochodów osobowych)[1]. Granicę stolicy każdej doby przekracza około miliona samochodów[2]. Ogromne zagęszczenie ruchu w dużych miastach umieszczają tę emisję w niebagatelnej perspektywie. Pyły to jednak tylko widzialna część smogu. Procesy prowadzące do ich uwalniania, szczególnie procesy spalania, produkują również chemiczne zanieczyszczenia.

Tekst: Mikołaj Cup

[1] Stan na rok 2013: http://wawalove.pl/Ile-samochodow-jezdzi-po-Warszawie-a12684

[2] http://wawalove.pl/Ile-samochodow-wjezdza-codziennie-do-Warszawy-Poznalismy-dane-a25422